W imieniu organizatorów – Muzeum Warszawy, Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Centrum Badań nad Kulturą Warszawy Uniwersytetu Warszawskiego oraz Stowarzyszenia „Myśl i Twórz” – zapraszam Państwa na pięćdziesiąte pierwsze Seminarium Warszawskie, które odbędzie się już za tydzień, we wtorek 4 listopada 2025 roku w godz. 18:00–20:00. Tytuł naszego spotkania brzmi: Dziedzictwo wiejskie miasta Warszawy. Seminarium tradycyjnie poprowadzi duet moderatorów: dr Paweł Weszpiński oraz niżej podpisany.
Na Seminarium zapraszamy do Sali Kinowej Muzeum Warszawy (Rynek Starego Miasta 42, parter, wejście przez drewnianą bramę od ulicy Nowomiejskiej). Podczas poprzedniego sezonu Seminariów Warszawskich problemy techniczne uniemożliwiły ich transmisję on-line na stronie facebookowej Muzeum Warszawy, nad czym szczerze bolejemy. Nie chcąc nadużywać cierpliwości naszych widzów-internautów, tym goręcej zanęcamy wszystkich Państwa do uczestnictwa bezpośredniego (stacjonarnego) w Seminarium. Jego transmisję zaś będzie można obejrzeć w późniejszym terminie na kanale YouTube Muzeum Warszawy.
Ile jest wsi w mieście takim jak Warszawa? Nie jest to pytanie o znaną skądinąd „zawartość cukru w cukrze”… To raczej pytanie o początki naszego miasta, o kolejne fazy jego rozwoju – w tym o inkorporacje różnych miejscowości w ramach powiększania się powierzchni stolicy. To pytanie o status dołączanych sukcesywnie wsi do Warszawy i o ich przynależność. To wreszcie pytanie o istotność i ślady dawnych wsi w dzisiejszej tkance miasta. Porozmawiamy o wiejskiej tożsamości i dziedzictwie stolicy Warszawy – czy jest to kłopotliwe obciążenie, czy też perspektywiczny zasób. Pochylimy się nad kilkoma obliczami wiejskiej Warszawy, między innymi nad ogrodnictwem – handlowym, działkowym, społecznym.
W dyskusji w roli eksperckiej zgodziły i zgodził się wziąć udział:
Julia Kunikowska – etnolog, kulturoznawczyni, tłumaczka filmowa, doktorantka Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, laureatka Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej. Hobbystycznie i w ramach doktoratu bada i popularyzuje historię i współczesność wsi Wolicy, położonej na dzisiejszym Ursynowie i Wilanowie. Interesują ją badania miejskie, badania relacji władzy, antropologia pamięci, antropologia historyczna, kartografia, badania w działaniu i historia mówiona. Chętnie korzysta z narzędzi geoinformatycznych. Ursynowianka, ale sercem woliczanka.
Jerzy Szałygin – etnograf, konserwator zabytków, muzealnik, od początku pracy zawodowej (1988) związany z ochroną zabytków w Polsce, pracownik instytucji związanych z ochroną i opieką nad zabytkami, wieloletni wykładowca akademicki studiów dziennych i podyplomowych m.in. na Uniwersytecie Warszawskim, Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz Akademii Nieświeskiej w Mińsku na Białorusi. Działacz społecznych organizacji oraz fundacji zajmujących się ochroną zabytków w Polsce, prezes Fundacji Ochrony Wspólnego Dziedzictwa Kulturowego Terpa, wieloletni wiceprezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. Uczestnik prac polskich i międzynarodowych komisji konserwatorskich ds. rewaloryzacji i konserwacji zabytków, koordynator i realizator ponad 50 projektów związanych z ochroną polskiego dziedzictwa kulturowego w Polsce i za granicą. Trzykrotnie mianowany rzeczoznawcą Ministra Kultury (obecnie: Rzeczoznawca Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie architektura i budownictwo, specjalności architektura i budownictwo drewniane). Autor i współautor pięciu książek (w tym dwóch dotyczących dziedzictwa warszawskiego Ursynowa), ponad dwustu pięćdziesięciu artykułów i opracowań z dziedziny etnografii, ochrony i popularyzacji zabytków oraz ponad 500 dokumentacji obiektów zabytkowych. Trzykrotny stypendysta Ministra Kultury (1999, 2003, 2010). Otrzymał dwukrotnie Złotą Odznakę za Opiekę nad Zabytkami (1998, 2002), Brązowy i Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” (2011, 2021), Złoty Krzyż Zasługi (2013). Rzeczoznawca Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków ds. oceny ochrony dóbr kultury i ochrony nieruchomych dóbr kultury, specjalista ds. dokumentacji i realizacji projektów i analiz badawczych i budowlano-konserwatorskich związanych z zabytkami.
Bogna Świątkowska – pomysłodawczyni, fundatorka i prezeska zarządu Fundacji Bęc Zmiana ( www.beczmiana.pl ), z którą zrealizowała kilkadziesiąt projektów poświęconych przestrzeni publicznej, architekturze i projektowaniu, w tym badań potencjałów miejskiej przestrzeni społecznej. Inicjatorka i redaktorka naczelna czasopisma poświęconego kulturze współczesnej „Notes na 6 tygodni”. Wcześniej naczelna pierwszego polskiego popkulturalnego miesięcznika „Machina” (1998–2001), autorka licznych tekstów, wywiadów, programów radiowych i telewizyjnych poświęconych współczesnej kulturze popularnej. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2014). Członkini Społecznej Rady Kultury przy Prezydencie m.st. Warszawy (2012–2015), Rady Architektury i Przestrzeni Publicznej m.st. Warszawy (2015–2018), a także Zespołu Eksperckiego ds. Kultury Lokalnej przy Narodowym Centrum Kultury (2015–2017). Członkini rad programowych instytucji kultury i sztuki: TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczecinie, Rondo Sztuki Galeria ASP w Katowicach, Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu. Członkini Społecznej Rady Programu Publicznego przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Członkini Rady Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Absolwentka kierunku Zarządzanie i Przywództwo na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Mentorka w programie Mentors4Starters.
Jolanta Wiśniewska – muzealniczka, starszy kustosz Muzeum Warszawy, z wykształcenia antropolog kultury. Studia magisterskie z zakresu etnologii i antropologii kultury na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz studia podyplomowe z zakresu muzealnictwa na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2006–2013 współtworzyła Muzeum Warszawskiej Pragi jako nowy oddział Muzeum Historycznego m.st. Warszawy. Autorka i współautorka wystaw, publikacji, filmów, projektów badawczych, związanych przede wszystkim z historią społeczną Warszawy i Pragi, zagadnieniami wielokulturowości miasta i tożsamości kulturowej jego mieszkańców. Od 2015 roku prowadzi w Muzeum Warszawskiej Pragi projekt „Prawobrzeżni”.
Seminaria Warszawskie od jesieni 2021 roku współtworzą stały kalendarz wydarzeń varsavianistycznych i są okazją do comiesięcznych (a czasem częstszych) ważnych rozmów o naszym mieście. Z relacjami z większości poprzednich Seminariów mogą Państwo zapoznać się na stronie facebookowej Muzeum Warszawy, a od niedawna także na kanale YouTube tegoż Muzeum.
