Otwarcie wystawy: 20 listopada 2025 roku, godz. 18.00
Miejsce: Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 7
Czas trwania: 20 listopada 2025 – 8 marca 2026
Kuratorka: Małgorzata Devosges-Cuber
Organizator: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Mecenas: FOLTA Foundation | Collection, Miasto Wrocław
Wieloświat — artystyczna przestrzeń przemian
„W starożytności wiara w metamorfozę opierała się na stałej łączności między trzema światami: nadprzyrodzonym, ludzkim i naturalnym. (…) Dziś, u schyłku epoki współczesnej, znów odkrywamy, że jesteśmy częścią natury.”
— Octavio Paz
Tytułowy „Wieloświat” to pojęcie zaczerpnięte z filozofii i fizyki, oznaczające hipotetyczny zbiór wszystkich możliwych wszechświatów – całość istnienia, niezależnie od wymiaru czy czasu. W kontekście twórczości Anny Szpakowskiej-Kujawskiej staje się metaforą jej wielowymiarowej praktyki artystycznej – organicznego procesu nieustannych przemian, rozgałęzień i wzajemnych przenikań.
Struktura tej sztuki, choć różnorodna w formach i technikach, zachowuje spójność i rytm – jak żywy organizm, który od dziesięcioleci rozrasta się, ewoluując w nowych kierunkach.
Siedem dekad twórczych poszukiwań
Twórczość Anny Szpakowskiej-Kujawskiej wymyka się jednoznacznym klasyfikacjom. Absolwentka wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (dyplom z malarstwa architektonicznego w 1956 roku), członkini legendarnej Grupy Wrocławskiej od 1961 roku, pozostaje artystką niezależną i konsekwentną. Jej sztuka balansuje między figuracją a abstrakcją, między awangardą a klasyką, realizmem i niesamowitością.
Choć utożsamiana głównie z malarstwem, artystka tworzy również formy przestrzenne, ceramikę, rysunki, kolaże i asamblaże, często z wykorzystaniem autorskich technik i materiałów. Ważną rolę odgrywa też słowo – zarówno jako komentarz literacki, jak i element warstwy wizualnej jej obiektów.
Od „Atomów” po „Znikania”
Wystawa w Muzeum Architektury prezentuje wybór prac powstałych od połowy lat 50. XX wieku po najnowsze realizacje z 2025 roku. Narracja ekspozycji prowadzi tropem intuicji i decyzji, które kształtowały język artystyczny Szpakowskiej-Kujawskiej przez kolejne dekady.
Pierwsze szkice i obrazy – intymne portrety, sceny codzienności, akty – powstają jeszcze w okresie studiów. W kolejnych latach pojawiają się zrytmizowane kompozycje z uproszczonych figur ludzkich, w których krytycy dostrzegali „niesamowitą atmosferę” i oryginalność.
Na tle dominującej wówczas abstrakcji geometrycznej artystka rozwijała własny, organiczny rytm form, czego przykładem są słynne cykle „Atomy” oraz prace z okresu pobytu w Nigerii – pełne energii, witalności i nawiązań do natury.
Po powrocie do Polski powstały m.in. serie „Znikania” i obrazy-obiekty inspirowane „aktem pisania”, w których artystka dosłownie transponuje słowo na materię malarską i ceramiczną.
Nowe światy i opowieści
W XXI wieku Szpakowska-Kujawska stworzyła monumentalny cykl „Opowieści” – osobisty zapis wspomnień i emocji. Coraz większe znaczenie zaczęły odgrywać relacje między człowiekiem a naturą, co zaowocowało dziesiątkami barwnych, geometryczno-organicznych form przestrzennych, które artystka określa jako „światy w ruchu”.
Jej najnowszy cykl, „Przemiany”, powstał latem 2025 roku w Lasówce, w jej dolnośląskim domu. To kontynuacja nieustannego procesu tworzenia, badania rytmów i relacji między bytami ludzkimi i pozaludzkimi.
Szpakowska-Kujawska pozostaje wierna swojej artystycznej dewizie – tworzyć, by odkrywać nieznane.
Informacje organizacyjne
Wystawa „Wieloświat. Anna Szpakowska-Kujawska” jest częścią obchodów 60-lecia Muzeum Architektury we Wrocławiu.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
