Pod koniec października w Krakowie odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń literackich w Polsce, czyli Festiwal Conrada. Jak co roku, Kino Pod Baranami zaprasza na pasmo filmowe towarzyszące Festiwalowi, inspirowane hasłem MIGRACJE - tegorocznym motywem przewodnim imprezy. W programie filmy fabularne i dokumentalne, prowokujące do refleksji na temat migracji ludzi i idei.
Raymond Queneau, francuski pisarz eksperymentalny i wydawca, uważał, że wszystkie powieści można podzielić na dwa typy: albo mamy do czynienia z iliadami, w których akcja rozgrywa się w jednym miejscu, albo z odysejami, w których bohaterki i bohaterowie nieustannie podróżują.
Festiwal Conrada, który w 2023 roku odbywa się pod hasłem MIGRACJE, łączy w sobie oba te typy opowieści. Jego idea narodziła się w Krakowie i właśnie w tym mieście już od piętnastu lat jest rozwijana. Ale to nie wszystko - zaznaczają organizatorzy. Wybierając na patrona Festiwalu Josepha Conrada, chcieliśmy zwrócić uwagę na konieczność otwarcia granic i zabezpieczenia możliwości stałego ruchu w obie strony (a możliwość ta dotyczy nie tylko opowieści, nie tylko różnych wizji świata, życia, natury, pracy, relacji społecznych etc., ale także tych, którzy te opowieści tworzą i czytają).
W paśmie filmowym towarzyszącym Festiwalowi są filmy w różnorodny sposób mierzące się z tematem migracji, bycia w drodze czy wędrówki. To tytuły wprost odnoszące się do współczesnego kryzysu migracyjnego, takie jak głośna Zielona granica Agnieszki Holland czy migracji wymuszonych wojną - jak nagrodzony na Festiwalu Millennium Docs Against Gravity dokument Skąd, dokąd Macieja Hameli.
Filmowy zestaw towarzyszący Festiwalowi to także poetyckie opowieści o życiu w drodze. O alternatywnym sposobie egzystencji bez stałego adresu, który wybiera Fern - główna bohaterka oscarowego przeboju Nomadland Chloé Zhao oraz o poszukiwaniu prawdy o sobie i swoich bliskich w spotkaniu z dziką naturą - jak w dokumencie Pieśni ziemi Margreth Olin (norweski kandydat do Oscara 2024!).
Migracje idei nowoczesnego projektowania, których ucieleśnieniem był Bauhaus, świetnie widać w filmie dokumentalnym Haus Tugendhat Dietera Reifartha, poświęconym znajdującej się w Brnie modernistycznej willi (pokaz we współpracy z Domem Norymberskim w Krakowie). Natomiast o doświadczeniu artysty przebywającego na emigracji między kadrami opowiada ormiański reżyser Siergiej Paradżanow w oszałamiającym malarskim poemacie Barwy granatu.
Na zakończenie Festiwalu, w sobotę 28 października, o godzinie 21.00, Kino Pod Baranami zaprasza na pokaz nominowanego do Oscara dokumentu Scena zbrodni Joshuy Oppenheimera. Film zostanie zaprezentowany jako postscriptum do dyskusji Dyktatura we krwi, w której wezmą udział: chilijska pisarka Nona Fernández i argentyński pisarz Martín Kohan. Panel dyskusyjny rozpocznie się o godz. 18.00 w Akademii Sztuk Teatralnych (ul. Straszewskiego 21-22).
Wszystkie nieanglojęzyczne filmy z wyjątkiem Sceny zbrodni i Haus Tugendhat zostaną wyświetlone z dodatkowymi angielskimi napisami.
BILETY:
26 PLN
21 PLN
18 PLN
Karnet (7 filmów): 119 PLN
PROGRAM:
poniedziałek, 23 października
21.00 ZIELONA GRANICA | GREEN BORDER
reż. Agnieszka Holland, Belgia/Czechy/Francja/Polska 2023, 152’
z podwójnymi, polskimi i angielskimi napisami
wtorek, 24 października
21.00 SKĄD, DOKĄD | IN THE REARVIEW
reż. Maciej Hamela, Polska/Francja/Ukraina 2023, 85’
z podwójnymi, polskimi i angielskimi napisami
środa, 25 października
21.00 NOMADLAND | NOMADLAND
reż. Chloé Zhao, USA/Niemcy 2020, 107’
z polskimi napisami
czwartek, 26 października
18.00 HAUS TUGENDHAT | HAUS TUGENDHAT
reż. Dieter Reifarth, Niemcy 2013, 112'
21.00 PIEŚNI ZIEMI | SONGS OF EARTH
reż. Margreth Olin, Norwegia 2023, 90'
z podwójnymi, polskimi i angielskimi napisami
piątek, 27 października
21.00 BARWY GRANATU (KWIAT GRANATU) | SAYAT NOVA
reż. Siergiej Paradżanow, ZSRR 1969, 79’
z podwójnymi, polskimi i angielskimi napisami
sobota, 28 października
21.00 SCENA ZBRODNI | THE ACT OF KILLING
reż. Joshua Oppenheimer, Dania/Norwegia/Wielka Brytania 2012, 112’
z polskimi napisami
O FILMACH:
BARWY GRANATU (KWIAT GRANATU) | SAYAT NOVA
reż. Siergiej Paradżanow, ZSRR 1969, 79’
Wypełniony malarskimi kadrami film Barwy granatu to biografia ormiańskiego wędrownego poety Sajat-Nowy. Ekranowe losy głównego bohatera podzielone są na poszczególne etapy życia: dzieciństwo, młodość spędzoną na dworze gruzińskiego króla Herakliusza II, śmierć w klasztorze. Film Barwy granatu snuje opowieść iście tragiczną. Zakazana miłość poety do córki króla zmusza go do opuszczenia dworu i życia w odosobnieniu, które zostaje gwałtownie przerwane przez najazd perskiego szacha.
Barwy granatu to wspaniała seria poetyckich obrazów, wypełnionych rozmaitymi symbolami i alegoriami odwołującymi się do ormiańskiej tradycji i kultury. Ten niesamowity, mistyczny i zdecydowanie odbiegający od dominującej ideologii film wzbudził oburzenie władz ZSRR, które zakazały wyświetlania produkcji, a reżysera skazały na pięć lat więzienia. Dopiero w 2014 roku Barwy granatu udało się zaprezentować w pełnej krasie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Londynie. W filmie wystąpiła gruzińska aktorka Sofiko Cziaureli, która wielokrotnie współpracowała z Paradżanowem i była uważana za jego muzę.
Film prezentowany w wersji po rekonstrukcji cyfrowej. Cyfrowa renowacja przeprowadzona przez The Film Foundation's World Cinema Project we współpracy z Cineteca di Bologna.
HAUS TUGENDHAT | HAUS TUGENDHAT
reż. Dieter Reifarth, Niemcy 2013, 112'
W czeskim Brnie znajduje się jeden z najwybitniejszych przykładów architektury modernistycznej: Willa Tugendhatów zbudowana przez Miesa van der Rohe i Lilly Reich w latach 1928-1930. Dom jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, ale dopiero od 2012 roku jest udostępniony do zwiedzania. Do tego czasu trwały bezowocne negocjacje w sprawie zwrotu budynku jego właścicielom.
Rodzina Tugendhatów, żydowskich przedsiębiorców, mieszkała w swoim domu zaledwie osiem lat. Po przyłączeniu Czechosłowacji do hitlerowskich Niemiec musieli emigrować, najpierw do Szwajcarii, potem do Wenezueli. W pierwszych latach powojennych dom służył jako szkoła rytmiki i baletu, pod koniec lat czterdziestych został przekształcony w ośrodek terapeutyczny, a następnie w szkołę dla dzieci ze skoliozą. Po „aksamitnej rewolucji” Václav Klaus i Vladimír Mečiar tutaj negocjowali rozdział Czechosłowacji na dwa odrębne państwa.
Dom Tugendhatów, którego losy opowiada film Reifartha, to nie tylko architektoniczne arcydzieło powiązane z historią XX wieku. To także symbol awangardy, który odzwierciedla stosunek, jaki do nowoczesnych form artystycznych miały opresyjne systemy polityczne ubiegłego stulecia.
NOMADLAND | NOMADLAND
reż. Chloé Zhao, USA/Niemcy 2020, 107’
Oscary 2021 - wygrana: Najlepszy film, Najlepsza reżyseria (Chloé Zhao), Najlepsza aktorka (Frances McDormand)
Oscary 2021 - nominacje: Najlepszy scenariusz adaptowany, Nalepsze zdjęcia, Najlepszy montaż
Złote Globy 2021: Najlepszy dramat, Najlepszy reżyser (Chloé Zhao)
MFF w Wenecji 2020: Złoty Lew - Najlepszy film, Nagroda Specjalna - Nagroda Fair Play Cinema
Po kryzysie gospodarczym i upadku zakładu pracy w Nevadzie, Fern (Frances McDormand) pakuje swoją furgonetkę i wyrusza w podróż, odkrywając życie poza konwencjonalnym społeczeństwem. Kontempluje amerykańską przyrodę, poznaje coraz to nowych ludzi i próbuje utrzymać się z dorywczych robót. Nieustannie jest w drodze.
W Nomadland, obok aktorów (Frances McDormand, David Strathairn) pojawiają się prawdziwi współcześni nomadzi: Linda May, Swankie i Bob Wells, którzy stają się mentorami i towarzyszami Fern podczas jej wędrówki przez rozległy krajobraz amerykańskiego Zachodu. Reżyserka, Chloé Zhao, napisała scenariusz filmu Nomadland na podstawie cenionego reportażu Jessiki Bruder, który w Polsce wydało Wydawnictwo Czarne.
PIEŚNI ZIEMI | SONGS OF EARTH
reż. Margreth Olin, Norwegia 2023, 90'
63. Krakowski Festiwal Filmowy: Udział w międzynarodowym konkursie filmów dokumentalnych
Oscary 2024: Norweski kandydat w kategorii “Najlepszy film międzynarodowy”
Zapierający dech wizualno-dźwiękowy poemat w którym reżyserka Margreth Olin, przez cztery pory roku, towarzyszy ojcu w wędrówkach przez dzikie, górskie rejony zachodniej Norwegii. Podążając z kamerą śladami przodków, szuka odpowiedzi na pytanie: skąd jestem? Dziewicza natura pulsuje nieustającym cyklem narodzin i śmierci. Film, poprzez oszałamiające obrazy i wibrujące dźwięki, odsłania przed widzami świat intymny i zarazem bardzo uniwersalny.
Od lat marzyłam by zrobić taki film. Zastanawiałam się jak najlepiej sportretować głęboką więź człowieka z przyrodą i wróciłam do domu, by odwiedzić mojego ojca – wyznała autorka dokumentu, Margreth Olin. – Mój ojciec ma teraz 86 lat i być może jego pokolenie jest ostatnim, które posiada głęboką wiedzę o tym, jak dbać o naturę.
Film jest norweskim kandydatem do Oscara 2023.
SCENA ZBRODNI | THE ACT OF KILLING
reż. Joshua Oppenheimer, Dania/Norwegia/Wielka Brytania 2012, 112’
Oscary 2014 - nominacja: Najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny
MFF Berlin 2013: Nagroda Publiczności w sekcji Panorama, Nagroda Jury Ekumenicznego
Europejska Nagroda Filmowa 2013, Brytyjska Nagroda Filmowa BAFTA w kategorii najlepszy dokument
PLANETE+ DOC FILM FESTIVAL 2013: Nagroda Publiczności
Najlepszy film 2013 roku w plebiscycie miesięcznika filmowego „Sight & Sound”
BAFTA 2014 - nominacja: Najlepszy film nieanglojęzyczny
Independent Spirit Award 2014 - nominacja: Najlepszy dokument
MFF Bergen 2013: Nagroda Główna
W trakcie puczu wojskowego w Indonezji w 1965 roku, reżimowe organizacje paramilitarne Panczaszila zamordowały ponad milion ludzi. Te niewiarygodne zbrodnie pozostały bez kary. Dziś sprawcy są uprzywilejowanymi obywatelami, a oddziały paramilitarne owiane są legendą walki o demokrację. Uznany dokumentalista Joshua Oppenheimer przedstawia na ekranie efekty swoich spotkań z „emerytowanymi” dowódcami brygad śmierci, którzy z dumą opowiadają o swojej „walce” i demonstrują metody mordowania.
Scena zbrodni to doskonały przykład kina społecznego, które za pomocą sztuki filmowej walczy o prawa człowieka. Film opowiada nie tylko o wstrząsającym ludobójstwie, dokonanym za przyzwoleniem władz w 1966 roku w Indonezji, ale również podnosi problem zbiorowego politycznego i społecznego szaleństwa, dzięki którym mordercy mogą żyć dziś na wolności, chełpić się dokonanymi czynami i cieszyć się powszechną aprobatą.
SKĄD, DOKĄD | IN THE REARVIEW
reż. Maciej Hamela, Polska/Francja/Ukraina 2023, 85’
Millennium Docs Against Gravity 2023: Nagroda Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych, Nagroda za Najlepszy Film Polski
Początek inwazji Rosji na Ukrainę. Ludzie zawieszeni w czasie i przestrzeni, w obliczu niepewnego tu i teraz, decydują się na porzucenie tego, co mają najcenniejsze i wsiadają bez zastanowienia do zakurzonego vana na obcych rejestracjach. Samochód przemierza tysiące kilometrów, pełniąc rozmaite funkcje: poczekalni, szpitala, schronu, a przede wszystkim przestrzeni do zwierzeń i wyznań, którymi w sposób naturalny zaczynają dzielić się współtowarzysze podróży z przypadku.
Skąd dokąd to portret zbiorowy złożony z doświadczeń ludzi, którzy mają jeden cel: znaleźć bezpieczne schronienie. W vanie, ich tymczasowym azylu, zniesione są różnice płci, wieku, koloru skóry, sprawności fizycznej, pochodzenia, tożsamości, poglądów czy wiary. W języku ukraińskim „skąd” (звідки / zvidky) i „dokąd” (куди / kudy), to też rutynowe pytania zadawane podczas próby przebicia się przez liczne punkty kontrolne, rozmieszczone na terenie Ukrainy.
ZIELONA GRANICA | GREEN BORDER
reż. Agnieszka Holland, Belgia/Czechy/Francja/Polska 2023, 148’
MFF w Wenecji 2023 - nominacja: Złoty Lew - Udział w konkursie głównym (Agnieszka Holland)
MFF w Wenecji 2023 - wygrana: Nagroda Specjalna - Nagroda Funduszu Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (Agnieszka Holland), Nagroda Zielona Kropla (Agnieszka Holland), Nagroda Specjalna Jury (Agnieszka Holland)
Zielona granica Agnieszki Holland to opowieść o tym, że każdy z nas może nieoczekiwanie znaleźć się w sytuacji granicznej i zostać zmuszony dokonywać wyborów pomiędzy dobrem a złem. Najnowszy film twórczyni W ciemnościi Pokotu uświadamia, że dyskusja o wyborach moralnych nie jest wyłącznie domeną akademickich sal, lecz dzieje się również tu i teraz, we współczesnej Polsce. Zielona granica osadzona jest na polsko-białoruskim pograniczu i zawiera w sobie trzy perspektywy: uchodźców, polskich aktywistów i straży granicznej.
Zielona granica to opowieść fikcyjna, ale scenariusz filmu powstał na podstawie prawdziwych wydarzeń. Przygotowania do produkcji objęły setki godzin analizy dokumentów, wywiadów z uchodźcami, strażnikami granicznymi, mieszkańcami pogranicza, aktywistami i ekspertami. Przejmująco aktualna Zielona granica to kino zaangażowane w istotny i aktualny temat. Kino, które otwiera oczy, trafia prosto w serce i nikogo nie pozostawia obojętnym.
KINO POD BARANAMI
Rynek Główny 27
31-010 Kraków
12 423 07 68
