Muzeum Architektury we Wrocławiu powstało w 1965 roku i może zostać uznane za jedno z najwartościowszych osiągnięć wrocławskiego środowiska kulturowego w okresie powojennym. Jest założycielem i aktywnym członkiem Światowej Konfederacji Muzeów Architektury (ICAM International Confederation of Architectural Museums). Powstało jako jedno z pierwszych i stało się wzorem do tworzenia podobnych instytucji na całym świecie.
Dziś wrocławskie Muzeum Architektury cieszy się niekwestionowaną pozycją wśród elitarnego grona muzeów zrzeszonych w ICAM, do których należą m.in. MoMA The Museum of Modern Art, Victoria and Albert Museum, Swedish Museum of Architecture, ETH Zürich, Architectural Institute of Japan, Deutsches Architektur Museum DAM, Architekturzentrum Wien AzW,Canadian Centre of Architecture,Montreal. W 2013 roku Muzeum Architektury we Wrocławiu zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów prowadzonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W 2000 roku w strukturę organizacyjną muzeum zostało włączone Archiwum Budowlane Miasta Wrocławia. Dzięki temu liczące ponad 25 tys. obiektów zbiory muzeum wzbogaciły się o cenne archiwalia. W latach 2010 –2013 zrealizowany został unijny projekt „Digitalizacja i upowszechnienie zasobów Archiwum Budowlanego w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Etap I”. W ramach programu możliwe było stworzenie profesjonalnej pracowni reprograficznej, gdzie skanowane są zbiory archiwalne oraz dokonuje się obróbki graficznej reprodukcji cyfrowych. Aby osiągnąć optymalną jakośćreprodukcji cyfrowych zakupiono nowoczesny skaner firmy Cruse Spezialmaschinen Gmbh, dający możliwość skanowania projektów nawet wielkoformatowych w doskonałej jakości. Jak dotąd jest to pierwszy i jedyny tego typu skaner w Polsce. Z aparatury tej firmy korzystają również tak prestiżowe instytucje, jak Uniwersytet Cambridge, Pentagon w Waszyngtonie, Archiwum Narodowe w Londynie, muzeum Watykańskie czy też Rijksmuseum w Amsterdamie. Na stronie internetowej muzeum znajduje się specjalna wyszukiwarka z bazą danych, w kórej udostępniono 39448 projektów i zdjęć.
W latach 2013-2014 dzięki środkom pozyskanym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Gminy Wrocław została przeprowadzona modernizacja wnętrz muzeum oraz remont dachu wraz z wymianą stolarki okiennej, wprowadzono także nowy system identyfikacji kierunkowej – estetyczny i jednolity pod względem wizualnym. Przebudowa wnętrz Muzeum Architektury we Wrocławiu została zrealizowana według projektu pracowni ARCH_IT ARCHITECTURE+DESIGN, pod kierownictwem architekta Piotra Zybury. Identyfikacja wizualna museum została uznana za jedną z wzorcowych i wybrana do przedstawienia w publikacji New Signage Design: Connecting People & Spaces wydawnictwa Sandu Publishing.
Przez pięćdziesiąt lat działalności Muzeum Architektury zaprezentowało 514 wystaw. Były to zarówno wystawy przygotowywane na bazie zbiorów muzeum, wystawy ilustrujące najważniejsze tendencje w architekturze polskiej, wystawy o charakterze ogólnopolskim i międzynarodowym przygotowywane we współpracy z polskimi zagranicznymi istytucjami muzealnymi, kulturalnymi i akademickimi. Za swoją działalność wystawienniczą Muzeum Architektury było wielokrotnie nagradzane prestiżową Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Sybilla w tym Grand Prix za wystawę „Natura i miasto” (Pozostałe nagrody w latach 2006, 2010, 2012, 2013).
Misją Muzeum Architektury we Wrocławiu jest upowszechnianie wartości oraz zachowanie świadectw historycznych w zakresie architektury dawnej i współczesnej, życia i działalności architektów oraz plastyki związanej z architekturą. Zadania te muzeum realizuje nie tylko poprzez działalność wystawienniczą, lecz również poprzez różne projekty badawcze, gromadzenie i opracowywanie zbiorów. Staramy się także, aby muzeum stało się rozpoznawalnym miejscem spotkań, wymiany myśli i idei z zakresu architektury współczesnej. Służą temu cykliczne prezentacje w ramach „Galerii Jednego projektu” oraz „Archi-Box”. W ramach Galerii Jednego Projektu od 2000 roku zaprezentowano ponad 120 prestiżowych i znaczących dla polskiej architektury realizacji. Inspiracją dla tego cyklu spotkań była działająca we Wrocławiu w latach 70. ubiegłego wieku Galeria Jednego Projektu, której pomysłodawcą i animatorem był, nieżyjący już, architekt Andrzej Chachaj. Nadając obecnym spotkaniom tę samą nazwę kuratorzy – Urszula Gołota i Edward Lach – chcieli przypomnieć jego postać i wkład w kształtowanie środowiska wrocławskich architektów. Początkowo dziesięć razy w roku, zwykle w pierwszy czwartek miesiąca, Galeria rozpoczynała wernisażem prezentację jednego projektu - zawsze prestiżowego i ważnego dla polskiej architektury. Za każdym razem była to projekcja przyszłości, która za chwilę miała stac się materialną teraźniejszością. Dzięki tym spotkaniom publiczność miała szansę spotkać się z autorami poszczególnych projektów, przyjrzeć się kolejnym etapom ich realizacji, dyskutować o ich znaczeniu dla pejzażu architektonicznego Polski i kulturowego znaczenia.
Najnowszym projektem Muzeum Architektury, który ma podobną formę otwartych spotkań jest cykl prezentacji „Archi-Box”. Jednakże w tym przypadku uwaga skupiona jest przede wszystkim na prezentacji najnowszych, często wymykających się konwencji, zjawisk w architekturze współczesnej. Główną częścią programu każdej z odsłon jest wystawa przygotowana w specjalnie wykreowanej dla potrzeb projektu nowej przestrzeni Muzeum Architektury. Wystawom towarzyszy cykl otwartych warsztatów dla młodzieży i dorosłych oraz publikacja podsumowująca efekty pracy projektantów. Projekt, którego kuratorem jest Michał Duda finansowany jest między innymi z środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Niezwykle ważną rolę w działalności Muzeum Architektury pełni edukacja muzealna. Coraz większą popularnością cieszą się nie tylko lekcje muzealne, lecz również gry miejskie, rodzinne warsztaty weekendowe, czy spotkania dla seniorów. W 2010 roku projekt „Architektura wokół nas” otrzymał Sybillę, a w 2014 roku projekt edukacyjny „Magia Ogrodów” został laureatem plebiscytu na Wydarzenie Historyczne Roku. W 2015 roku zwracamy uwagę na nowatorski projekt „Architektura w pudełku” zawierający materiały edukacyjne dla nauczycieli, prezentujące w atrakcyjny dla dzieci sposób poszczególne style w architekturze przy pomocy klocków, puzzli i gier.
Należy wspomnieć, że wiele interesujących projektów jest realizowanych w Muzeum Architektury dzięki pozyskiwaniu funduszy z różnych źródeł oraz wspólpracy z instytucjami zagranicznymi. W 2014 roku Muzeum Architektury wspólnie z Halą Stulecia we Wrocławiu opracowało plan w ramach projektu „Keeping in Modern”, co zaowocowało otrzymaniem przez Halę Stulecia prestiżowego grantu z Getty Fundation, przeznaczonego na ochronę wybitnych dzieł architektury modernistycznej na świecie.
